color:#7F7F7F;mso-themecolor:text1;mso-themetint:128">Küçük ve Orta
Büyüklükteki İşletmeler Derneği (KOBİDER) Genel Başkanı Nurettin Özgenç, 16 yıl
önce başlayan ve 10 yılı aşkın süredir çıkması dört gözle beklenen, deyim
yerindeyse yılan hikayesine dönen
alışveriş merkezlerine ilişkin düzenlemeyi de içeren tasarı, nihayet
TBMM Sanayi Komisyonu’nda kabul edildi.
Esnafın başlıca şikayet konularından en önemlisi olan
alışveriş merkezleriyle ilgili düzenleme yapılacağı yıllardan beri söyleniyordu
ama ne hikmetse 16 yıldan beri genel kurula sunulamamıştı. Evvela Gümrük Birliği Süreciyle başlayan süreçte
Ecevit hükümeti döneminde hazırlanan ’Alışveriş Merkezleri, Büyük Mağazalar ve
Hipermarketler Yasa Tasarısı’ 16 yıl sonra nihayet ‘Perakende Ticaretin
Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’ adı altında TBMM Sanayi Komisyonu’nda
kabul edildi.
Şimdiye kadar bir çerçeve kanun kapsamında ele alınmayan
AVM, bayi işletme, büyük mağaza, zincir mağaza ve esnaf sanatkar işletmelerinin
ticaret koşullarını düzenleyen Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
Tasarısı olması gereken ama zamanında yapılmayıp geç kalınmış bir yasa
tasarısıdır!
color:#7F7F7F;mso-themecolor:text1;mso-themetint:128">’AVM yasası’ avutma
yasası oldu
Çünkü aradan geçen bu zaman içerisinde AVM yasası net olarak
bilinmeyen nedenlerden dolayı bir türlü çıkmamıştır. Şehirlerin en merkezi
yerlerine konuşlanmış AVM’lerle rekabet edemeyen esnaf mağdur olmuştur.
Türkiye’nin en işlek yerlerinde bile dükkanını kapatmak zorunda kalan esnafa
rahat nefes aldıracak düzenlemeler zamanında yapılmamıştır.
Türkiye hemen hemen her alanda yeni yasalar ve düzenlemeler
yaparken Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarı Taslağının bir
türlü Genel Kurulda görüşmeye açılamaması
elbette düşündürücü olmuştur. AVM’ler için zamanında gerekli önlemler
alınmamış yapılanlar yapılmıştır.Şimdi
ise daha yapılacak yer mi kaldı da;
alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı, yapı kullanma izin belgesi ve
işyeri açma ve çalışma ruhsatı ilgili odaların da görüşünü alarak büyükşehir
belediyeleri tarafından verilecektir.
color:#7F7F7F;mso-themecolor:text1;mso-themetint:128">AVM yasası ile
’OnaltıDokuz’ kulelerinin benzerliği
AVM yasasının gecikmesi İstanbul’un siluetini bozan ’OnaltıDokuz’ kulelerinin durumuna
benzemektedir. Şöyle ki; kamuoyunda 16.9
kuleleri olarak tanınan Zeytinburnu sahilindeki ’ OnaltıDokuz’ isimli
gökdelenlerin yapımında İstanbul’un
binlerce yıllık tarihi ve kültürel birikimine karşı, göz yumulmuş, görmezden gelinmiş,
rant uğruna korunmuştur. İş işten geçtikten sonra da şikayet üzerine yüksek
katlarının tıraşlanması için yıkım kararı verilmesi gibidir. Şimdi ise bazı
kesimlerin menfaatlerinden olsa gerek yapıyı korumalarından dolayı yıkım kararı
uygulanamamaktadır.
Oysa AVM’lerin ilk çıkış noktası olan Amerika’da ve
Avrupa’da AVM anlayışı günümüzde bizden oldukça farklı olarak gelişiyor. Sistem
ve kural olmadan mantar gibi çoğalan alışveriş merkezleri ülke ekonomisine
zarardır.
mso-themetint:128">Modernleşiyoruz diye, çağdaşlaşıyoruz diye adeta her caddeye
bir alış veriş merkezi açıldı. Hızla yayılan Alış veriş merkezleri (AVM)
çılgınlığı ile sadece cadde ve sokak esnafı mağdur olmadı. Ayrıca tüketimin azdırılması
mantar gibi her yerde açılan AVM’ler
sayesinde olduğu bilinen bir gerçektir.
Ancak görünen o ki silah ters tepti. Çünkü her köşede mantar
gibi çoğalan AVM’ler, hesapsızlığın kurbanı olmaya başladı. Birer birer kapanan
onlarca AVM binası, hastane ve okul yapılıyor. Son yıllarda 40’ı aşkın AVM
kapandı. Ölü AVM’ler hem kendilerine hem ülke ekonomisine verdi. AVM yapanların
şimdilerde yana yakıla keşke yapmaz olaydık diye yakınmaları boşuna değil!
color:#7F7F7F;mso-themecolor:text1;mso-themetint:128">Yıllardır bekleniyordu
çıksın artık
color:#7F7F7F;mso-themecolor:text1;mso-themetint:128">AVM yasası ile ilgili
bizim de bir çift söyleyecek sözümüz var. Kamuoyunda " AVM Kanunu" olarak bilinen tasarının son aşamada
olduğu, kurumların ve paydaşların temsil edildiği kuruluşların görüşlerinin
alındığı gibi küçük esnafı AVM’lere karşı koruyacak bir yasa için bizimde bir
çift söyleyecek sözümüz var. Bu hususta bizimde görüşlerimiz alınmalı. Esnafın
resmi temsilcileri Oda ve onların bağlı olduğu Konfederasyon olabilir ancak
esnafın kaderi sorunun çözümü zorunlu üye olduğu bu kuruluşlardan ibaret
değil. Kaldı ki tür bu kuruluşlar yarı
resmi devlet organı oldukları için pek öyle etliye sütlüye karışamazlar. Ama
ülkemizde KOBİDER gibi aktif olan ekonomi sivil toplum kuruluşları daha serbest
konuşabilirler. Bu nedenle esnafın sorunlarını ve çözüm önerilerini gönüllük esasına göre yapan biz KOBİDER gibi
derneklerinde görüşleri alınmalı.
color:#7F7F7F;mso-themecolor:text1;mso-themetint:128">Gecikmiş adalet ‘adalet’
değildir!
Oysa bu kanunun amacı; perakende işletmelerin açılış ve
faaliyete geçiş işlemlerinin kolaylaştırılması, perakende ticaretin serbest
piyasa ortamında etkin ve sürdürülebilir rekabet şartlarına göre yapılması,
perakende işletmelerin dengeli bir şekilde büyüme ve gelişmesinin sağlanması ve
perakende işletmelerin faaliyetleri ile bunların birbirleri, üretici ve
tedarikçilerle ilişkilerinin düzenlenmesini kapsıyordu ama nedeni bilinmez bir
türlü çıkmadı.
Bunca yıldır esnafı mağdur eden düzenlemenin çıkmamasını kim
veya kimler engellemiştir. Dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanının siyasi yaşantısına mal olan Alışveriş Merkezi
Yasası kimlerin çıkarınadır? Her yıl
yüzlerce teklif ve tasarının kanunlaştığı Meclis’e böyle bir yasanın
gelmemesinin izahı yoktur. 10 yıla yakın zamandan beri Meclisin raflarında
bekleyen perakende ticareti yeniden düzenleyen ""Perakende Ticaret
Tasarısı" nın bunca yıldır çıkmaması manidardır.
color:#7F7F7F;mso-themecolor:text1;mso-themetint:128">AVM’ler pazar günü
kapatılmayınca esnafa açma izni veriliyor!
Türkiye`de 2 milyonun üzerinde küçük işletme bulunuyor.
Ancak ülke ekonomisinin can damarlarından olduğu söylenen 2 milyonu aşan esnaf
ve sanatkar AVM’lere yem edildi. Değişen tüketim alışkanlıkları karşısında
sıkıntı yaşayan esnaf kesimine yönelik yeni proje yapılmakta geç kalındığından
dolayı esnaf mağdur olmuştur.
Alışveriş merkezlerinin pazar günleri kapatılıp
kapatılmayacağı üzerinden tartışılan madde tam manası ile ele alınmadan AVM
lehine kalarak alışveriş merkezleri pazar günleri açık olmaya devam edecek.
mso-themetint:128">Küçük esnafın korunması amacıyla meclise sunulan yasa
teklifinde, büyük mağazaların pazar ve resmi tatillerde kapalı olması istendi.
Ancak bu talep Komisyonda karşılık bulmadı. AVM’lerin ‘pazar günü ve resmi
tatillerde kapalı olması yerine Esnaf ve sanatkar işletmelerinin çalışma
saatlerinin belirlenmesinde, meslek kuruluşunca ilgili esnaf ve sanatkar
odasının görüşü alınarak esnafa da pazar günleri açma izni verilmesi AVM lobisinin
gücünü ve baskısını göstermektedir.
16 yıldan beri konuşulan ve adına hipermarket yasası , market
Yasası , AVM yasası , ya da şimdiki gibi Perakendeciler yasası denilen yasa
artık çıkmalı. Biz KOBİDER olarak 16 yıldır AVM Yasası’nın çıkması için uğraşıyoruz.
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı maddesindeki amacına
uygun olarak küçük esnafın çıkarını, hak-hukuk çerçevesinde temin etmek
suretiyle hazırlanan tasarının öncelikle esnafın lehine yasalaşmasını
bekliyoruz.
color:#595959;mso-themecolor:text1;mso-themetint:166">
color:#595959;mso-themecolor:text1;mso-themetint:166">
color:#595959;mso-themecolor:text1;mso-themetint:166">
color:#595959;mso-themecolor:text1;mso-themetint:166">
color:#595959;mso-themecolor:text1;mso-themetint:166">
color:#595959;mso-themecolor:text1;mso-themetint:166">
