KOBİDER: Trabzon'daki  Ayasofya Bulunduğu Şehirden İbaret Değildir!

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Derneği
(KOBİDER) Başkanı Nurettin Özgenç; Dernek olarak biz bir kaç yıldan beri müzeye
çevrilen Ayasofya'ların camiye dönüştürülmesi yönünde müteaddit defalar
açıklamalar yaptığımız kamuoyunun malumudur. Ayasofya konusunu sık aralıklarla
gündeme taşımamızdan 15 gün sonra Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın
İstanbul'da Arap camiinin açılış töreninde "Trabzon Ayasofya Camisi de,
bugüne kadar aslında hiç olmadığı şekliyle maalesef müze haline getirilmiştir.
Bizim dönemimizde böyle bir şey olamaz. Camiler Allah'a ibadet edilen
yerlerdir, hiçbir kanun onu asıl maksadından başka bir yere götüremez. İnşallah
en kısa zamanda Trabzon Ayasofya Camisi'ni hep beraber açarız. Trabzon'a
gideriz bir cuma namazı da inşallah orada, ecdadımızın camisinde 'Allahu Ekber'
diyerek, saf tutarız." temennisinin beklentisinin bir an önce hayata
geçmesini arzu ediyoruz. Başbakan Yardımcısı Arınç'ın  Trabzon Ayasofya hakkında konuşmasının
ardından sağ duyulu ve objektif bakış açısıyla hareket eden STK'ların
destekleyici açıklamalarının sürmekte olduğu görülüyor. Bu gayretli çalışmalar
Trabzon adına sevindiricidir. KOBİDER olarak bizlerde tarihi ve kültürel açıdan
önem arzeden bu konunun yakın takipçisi olduğumuzu kamuoyuna bir kez daha
deklare etmek istiyoruz.

Trabzon Ayasofyası kendi adını
taşıyan mahalleden veya Trabzon'dan ibaret değildir. Dolayısıyla bu kentte
bulunan Ayasofya'nın eski haline yani camiye dönüştürülmesi sadece Trabzon'u
ilgilendirmez yeri geldiğinde tüm Türkiye'yi ilgilendirir. Nasıl ki; tarihi ve kültürel varlıklarımızdan olan İstanbul'daki
Süleymaniye Cami ve külliyesi, Büyük Ayasofya, Sultanahmet cami, Selimiye camii,
Hacı Bayram camii, Hırka-i Şerif cami, Ş.Urfa'da Meryem Ana Kilisesi olarak kayıtlara geçen kilise günümüz
adıyla Halil'ür Rahman cami , Selahaddin Eyyubi camii ( Aziz Johannes
Kilisesi), Fırfırlı camii (On İki Havari Kilisesi), Mardin Meryemana Kilisesi, KKTC'de
bulunan Lala Mustafa Paşa camii (St. Nicholas Katedrali), Lefkoşa Selimiye camii, (Ayasofya Kilisesi) aynı şekilde
Trabzon'da kiliseden camiye çevrilen Ortahisar Fatih camii, Yeni Cuma camii, yine İstanbul'da bulunan Dolmabahçe Sarayı, Topkapı
Sarayı, Yıldız Köşkü, Malta Köşkü, Fener Patrikhanesi ve buradaki kin kapısının
kapalı olması, Heybeliada ruhban okulunun açılması vb. tarihsel ve simge
yapıların üzerinde olabilecek herhangi bir olumsuzluk tüm Türkiye'yi
ilgilendirdiği gibi Trabzon'daki Ayasofya'da genel itibariyle ülkemiz
insanlarını yakından ilgilendirir. Bu bağlamda Trabzon Ayasofyası dar alana
sıkıştırılmamalı.

KOBİDER Başkanı Nurettin Özgenç; Trabzon'daki
500 yıllık Ayasofya ibadete açılmalı müze olarak kalmamalı. 60 yıl kadar önce
kamuoyundan gizlice alınan bir kararla daha doğrusu bir  oldu bittiyle müzeye çevrilen Trabzon
Ayasofyası hakkında cami kararı alınarak bir an önce uygulamaya geçilmeli. İşgalci
durumda olan Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar genel müdürlüğünün
mülkiyetinde olduğu bilinen Ayasofya'yı teslim etmelidir. Ayasofya ve benzeri
mabetler ibadet için yapılmıştır kar amaçlı kullanılsın diye değil. Geçmişte bir
şekilde yanlış bir karar alındı diye o kararda ısrar etmenin kime ne faydası olur.
Ve bu yanlışa bilerek veya bilmeyerek alet olanların "Ayasofya müze
kalmalı" diye ısrar edip savunmalarının da bir anlamı yok. Birde muhalif
çevrelerden "camilerde iki saf olmuyor" diye iddiada bulunanlara şunu
hatırlatmak lazım günde 10-15 kişinin ancak gezdiği müzede ziyaretçi kadar
personel bulunduruluyor. Cami konusunda istatistiki bilgiler verilip  Trabzon'da kaç tane cami olduğunu dolayısıyla
yeni bir camiye ihtiyaç olmadığı öne sürülüyor.

 

Ayasofya, cami vasfında olup
sembol camilerdendir. Değil iki sıra cemaat olması iki kişi dahi ibadet etse
yine aslına dönüştürülmelidir.

Ayasofya ile sıradan mahalle camisini bir
tutan anlayışı anlamak mümkün değil. Ayrıca " burada cami kıtlığımı
var",  "100 metre ileride cami
var" zihniyetinde olanlar ise kafalarını kumdan çıkarıp  zamanında Ayasofya cami iken neden 100 metre
ileriye neden yeni bir cami yapıldığını sorgulamalı. Kimler tarafından hangi
amaç ve düşünceler ile tarihi Ayasofya'nın yanına yeni bir cami yapılarak buranın
müzeye dönüştürüldüğünü de iyice sorgulamalı. Ayasofya sembol camidir, değil
iki sıra cemaat olması iki kişi dahi ibadet etse yine aslına dönüştürülmelidir.

Özgenç; Trabzon'daki Ayasofya Müzesi'nin
camiye dönüştürülerek ibadete açılması talebi Trabzon'da büyük destek görmesi
sevindiricidir. Buradan Trabzon halkına çağrıda bulunuyorum. Şehri feth eden
kumandanın mirasına sahip çıkılmalı. Ecdat yadigarı tarihi yapının vakfiyeye
aykırı olarak kullanılmasına sessiz kalınmamalı. Bu ülkeyi bize vatan
yapanların emanetlerini ne pahasına olursa olsun muhafaza etmeliyiz. Sivil
toplum gücünü göstermeli. Trabzon halkı Ayasofya'nın geleceği hakkında sesini
yükseltmeli ve birkaç olumsuz tepkiden dolayı cami kararından vazgeçmemeli. Boş
ve anlamsız olan "Ayasofya müze kalmalı" sözlerine itibar edilmemeli.

Ayrıca Ayasofya'nın camiye çevrilmesi
halinde esnafın endişe etmesine hiç gerek yok. "Esnaf tedirgin"
şeklindeki sözler tamamen bazı çevrelerin uydurma ve olumsuzluk yaratma
halidir. Zira; tüm tarihi cami ve müzelerin etrafında yerli ve yabancı turistlerin
her türlü ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri dükkanlar mevcuttur. Örneğin
Sultanahmet cami, Süleymaniye cami, Büyük Ayasofya, Sümela Manastırı ve pek çok
tarihi yapıların civarlarında küçük esnaflara ait işyerlerinin bulunduğunu ve
işlerinin de iyi olduğu bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla orada işyerleri
bulunan işletme sahiplerinin endişeye, kaygıya, karamsarlığa ve umutsuzluğa kapılmasına
hiç gerek yoktur.

Nurettin Özgenç, Boğaziçi köprüsüne
"Hayır" diyen zihniyet ile Trabzon Ayasofya'sının cami olmasına
"Hayır" diyen aynı düşünce yapısıdır. Ülke sorunlarının çözümü
noktasında ilerleme gösteremeyen adeta yerinde sayan zihniyet günümüzde
"Ayasofya müze kalmalı" diyerek toplumun beklentilerine engeldir. Ünlü tarihçi Prof.Dr. İlber
Ortaylı 'Ayasofya'nın cami olarak ibadete açılmasını isteyenler haklıdır.
İspanya'da 'Kurtuba'yı cami yapalım!' diyenin akıl sağlığından şüphe ederler.
Ayasofya camidir. Aksini iddia edenin de akıl sağlığına bakılır' sözünde haklı
olduğu görülüyor.

Ayasofya'nın camiye dönüştürülebilmesi
için hükümetin elini güçlendirmek lazım. Bu hususta siyasi partililerin, sivil
toplum kuruluşlarının el ele verip ısrarlı ve kararlı çalışma yapmaları
gereklidir. Türlü hile ve entrikalarla müzeye dönüştürülen Ayasofya Trabzon'un
en anlamlı ibadet yerlerinden biridir. Dolayısıyla bu tarihi mabet aslına uygun
hale getirilerek tekrar camiye çevrilmeli. KOBİDER olarak bizler müze halindeki
tüm Ayasofya'ların ve camiye dönüştürülmelerinin ve Edinekapı'da bulunan Kariye
(cami) Müzesi'nin de takipçisi olduğumuzu bir kere daha kamuoyuna deklare etmek
istiyoruz.